Natura 2000 w gminie Lubin

Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska wydała właśnie publikację informującą o tym, że Źródliska koło Zimnej Wody zostały zatwierdzone przez Komisję Europejską jako Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000. Kod obszaru: PLH020092.

Intensywne działania w celu objęcia ochroną tego najcenniejszego terenu przyrodniczego w gminie Lubin o unikalnym w skali całego kraju charakterze, Wójt Gminy Lubin rozpoczęła już od 2008 r.

W następnym roku Rada Gminy Lubin pozytywnie zaopiniowała projekt, w którym zaproponowano utworzenie na terenie Gminy Lubin specjalnego Obszaru Ochrony Siedlisk Natura 2000 - Źródliska koło Zimnej Wody.

Obszar obejmuje teren istniejącego rezerwatu „Zimna Woda” oraz jego otoczenie o powierzchni 156 ha. Położony jest w Nadleśnictwie Legnica na terenie gminy Lubin, we wschodniej części Wysoczyzny Lubińskiej (mezoregionu wchodzącego w skład Niziny Śląsko-Łużyckiej). Gmina Lubin brała udział w opracowaniu ekspertyz naukowych, ewidencjonujących wartości siedliskowe i przyrodnicze tego terenu.

Występujące tu siedliska w ramach dyrektywy siedliskowej (specjalne obszary ochrony siedlisk -Special Areas of Conservation, na których obowiązują ochronne regulacje prawne) ze względu na swoją wartość i rzadkość występowania są uznawane przez Unię Europejską za priorytetowe.

Znajdują się tutaj typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG: 9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum) - 70,03 % pokrycia, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion) - 10, 33 % pokrycia 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum) - 15,05 % pokrycia. Ponadto występuje bezkręgowiec wymieniony w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG 1084 Osmoderma eremita (Pachnica dębowa).

Obszar Natura 2000 w Gminie Lubin charakteryzuje się źródłami, wysiękami, tworzącymi sieć strumieni o naturalnym charakterze, porośnięty jest żyznymi lasami liściastymi o charakterze grądów i łęgów, budowany przez ogromną ilość gatunków roślin, w tym wielu chronionych, rzadkich i górskich na stanowiskach niżowych. Lasy tu rosnące wykazują bardzo dużą różnorodność gatunkową. Szczególnie bogato reprezentowane są neofity wczesnowiosenne. Najliczniejsze są śnieżyca wiosenna Leucoium vernum, kokorycz pusta Corydalis cava, kokorycz wątła Corydalis intermedia, zawilec gajowy Anemone nemorosa, zawilec żółty Anemone ranunculoides, przylaszczka Hepatica nobilis i pierwiosnka wyniosła Prymula elatior. Bogato reprezentowane są gatunki chronione. Szczególną uwagę zwracają gatunki z rodziny storczykowatych w tym duża populacja stoplamka Fuchsa Dactylorhiza fuchsii i gnieźnika leśnego Neotia nidus-avis oraz niedawno odnaleziony kruszczyk połabski Epipactis albensis – gatunek z Polskiej Czerwonej Księgi Roślin.

Lasy tego obszaru wyróżnia duża liczba okazałych, starych, dziuplastych, żywych lub zamierających drzew (głównie dębów szypułkowych i jesionów wyniosłych), które stanowią siedlisko dla licznej populacji chrząszcza – pachnicy dębowej Osmoderma eremita. Populacja tego priorytetowego gatunku szacowana jest tutaj na 100-200 osobników dorosłych (imagines), co stanowi prawdopodobnie 1-2 % populacji krajowej i około 5 % populacji dolnośląskiej. Jest ona zatem bardzo istotna i ważna dla zachowania ciągłości populacji tego chrząszcza w Polsce. Ponadto stanowi ważny element łącznikowy pomiędzy znanymi populacjami w tej części kraju. Godny odnotowania jest także fakt występowania pachnicy w warunkach zbliżonych do naturalnych, w naturalnych dojrzałych drzewostanach liściastych.

Obszar – Źródliska koło Zimnej Wody w pełni spełniał kryteria do uznania przez Komisję Europejską jako obszar Natura 2000.

Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000

- to obszary o najcenniejszych walorach przyrodniczych i najbardziej reprezentatywnych dla naszego kontynentu ekosystemach, położone w granicach Unii Europejskiej. Celem utworzenia Natury 2000 jest zapewnienie różnorodności biologicznej tych obszarów, poprzez ochronę siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Docelowym efektem sieci jest natomiast stworzenie systemu obszarów cennych przyrodniczo, połączonych korytarzami ekologicznymi, tworzących razem spójną funkcjonalnie całość, która lepiej niż pojedyncze, odizolowane ekosystemy będzie opierać się niekorzystnym zmianom środowiska.

Pozostałe obszary chronione na terenie Gminy Lubin

Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Czarnej Wody”

- obejmuje: tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych.

Obszar o powierzchni 10 330,00 ha położony jest na terenie gmin: Chojnów i Miłkowice w powiecie legnickim; Lubin w powiecie lubińskim i Chocianów w powiecie polkowickim.

- powołany na podstawie: Rozporządzenia Nr 28 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu "Dolina Czarnej Wody".

Rezerwat „Zimna Woda”

- obszar: lasu o powierzchni 60 ha położony w gminie Lubin pomiędzy miejscowościami Zimna Woda i Lisiec. Przedmiotem ochrony jest las grądowy z licznymi drzewami - potencjalnymi pomnikami przyrody oraz stanowiskami rzadkich i chronionych roślin i ptaków. Rezerwat znany jest także z występowania na stanowiskach niżowych gatunków charakterystycznych dla obszarów górzystych: trybuła lśniąca, śnieżyca wiosenna, żywiec cebulkowy, czosnek niedźwiedzi, bez koralowy.

Uznany na podstawie: Zarządzenia Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych z dnia 19 lutego 1987 r. w sprawie uznania za rezerwaty przyrody.