Najprostszym rozróżnieniem, którym możemy się posługiwać przy kotłach na paliwo stałe, jest forma ich paleniska. Wyróżniamy kotły ze spalaniem górnym, z dolnym oraz kotły z samodzielnymi palnikami: retortowym i peletowym. Zdecydowana większość producentów kotłów produkuje swoje wyroby ze stali wysoce specjalistycznej, tzw. kotłowej.
Kotły z górnym spalaniem – o najprostszej konstrukcji, obecnie najtańsze na rynku, przeznaczone do opalania koksem (mniej popularne paliwo), węglem, miałem węglowym, drewnem (najmniejsza wydajność). W kotłach tych komora spalania połączona jest z komorą zasypową, a spaliny „najkrótszą” drogą odprowadzane są do komina, dopływ powietrza reguluje się ręcznie, przez co kotły te mają najmniej efektywne spalanie. Aby je poprawić, można stosować miarkowniki ciągu (regulatory odpływu powietrza) lub elektroniczny sterownik wentylatora.
Kotły z dolnym spalaniem – o wyższej sprawności energetycznej (od wcześniej wymienionych), przeznaczone są do spalania najczęściej węgla, miału lub mieszanki węgiel-miał. Kotły te mają „wydłużone” obiegi spalin (do komina nie trafiają bezpośrednio z komory paleniskowej). W większości kotłów z dolnym spalaniem powietrze dostarczane jest za pomocą wentylatora, którego moc można precyzyjne ustawić za pomocą sterowania. Wspomaga również ustawienia temperatury i w większości przypadków również temperatury załączania pracy pompy obiegowej.
Kotły z palnikiem retortowym – automatyczne kotły do spalania węgla (typu eko-groszek) i w niektórych przypadkach też innych paliw, takich jak drewno, węgiel (na ruszcie awaryjnym). Rolę rusztu głównego pełni palenisko palnika retortowego, umieszczonego w komorze kotła. Paliwo podawane jest za pomocą układu podającego (silnik z przekładnią, ślimak stalowy lub żeliwny umieszczony w rurze) do palnika, gdzie wentylator podaje punktowo powietrze. Konstrukcją kotłów retortowych jest urządzenie składające się z dwóch elementów – kotła i palnika – nad którym jest umieszczony zbiornik z paliwem. Proces spalania w całości regulowany jest elektronicznie – sterownik reguluje czasem podawania paliwa, czasem przestoju i przepalenia. Dodatkowo elektroniczny sterownik na piecu steruje pracą pompy obiegowej i pompy C.W.U. (bojlera). Posiada również funkcję „trybu letniego”, która umożliwia w okresie późnej wiosny i lata ogrzewać tylko ciepłą wodę użytkową. Sprawność takich kotłów jest najwyższa ze wszystkich kotłów węglowych i sięga ponad 90%. Kotły te posiadają także możliwość podłączenia sterowania pokojowego.
Podczas montażu należy pamiętać, że wszystkie kotły na paliwa stałe muszą być montowane w oddzielnych pomieszczeniach (kotłowniach). Pomieszczenia te muszą spełniać odpowiednie warunki, między innymi wysokość kotłowni powinna wynosić 2,2 m, nie wolno stosować wentylacji mechanicznej. Norma określająca warunki kotłowni: PN-EN 02411.
Kotły na paliwa stałe muszą pracować w instalacjach systemu otwartego (z naczyniem wzbiorczym). Norma określająca warunki instalacji: PN-EN 02413.
Istnieje możliwość podłączenia kotła w układzie otwartym , a układ grzewczy w systemie zamkniętym po zastosowaniu wymiennika płytowego.
Kotły, które są dostępne w Castoramie, są kotłami niskociśnieniowymi i nie podlegają rejestracji oraz odbiorowi przez Okręgowy Urząd Dozoru Technicznego. Kotły na paliwa stałe zakupione w Castoramie nie wymagają także pierwszego uruchomienia przez producentów.
